فضیلت شب و روز جمعه / مفاتیح الجنان

آگاه باش که شب و روز جمعه از سایر شبها و روزها به صفت بلندی مقام و شرافت و نام آوری کاملاً متمایز است. از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) روایت شده: که شب و روز جمعه بیست و چهار ساعت است، و حق تعالی در هر ساعت آن ششصد هزار تن را از دورخ آزاد می کند.و از امام صادق (علیه السلام) وارد شده که هرکه ما بین ظهر روز پنجشنبه تا ظهر روز جمعه از دنیا برود، خداوند او را از فشار قبر پناه دهد. و نیز از آن حضرت روایت شده که برای جمعه حق و حرمتی بسیار است مبادا حرمت آن را ضایع گردانی، و در انجام عبادات حق تعالی و تقرب جستن به سوی خداوند با انجام کارهای شایسته و ترک همه محرّمات الهی در آن روز کوتاهی نمایی؛ زیرا خدا ثواب طاعات را در این روز دو چندان می سازد، و گناهان را محو می نماید، و درجات اهل ایمان را در دو جهان بلند می گرداند. 

شب جمعه در فضیلت مانند روز است، پس اگر می توانی شب جمعه را تا صبح به نماز و دعا زنده بدار، به راستی که خداوند در شب جمعه برای کرامت اهل ایمان، فرشتگان را به آسمان اوّل می فرستد، تا بر حسنات ایشان بیفزایند، و گناهانشان را محو کنند و حق تعالی عطایش گسترده و بسیار کریم است. و نیز در حدیث معتبر از آن حضرت روایت شده: گاهی از اوقات شخص مؤمن برای حاجتی دعا می کند، و حق تعالی قضای حاجتش را به تأخیر می اندازد تا در روز جمعه حاجتش را برآورده سازد، و به خاطر فضیلت جمعه درخواستش دو چندان برآورده شود.

و فرمود: آنگاه که برادران یوسف از حضرت یعقوب (ع) درخواست کردند تا برای آمرزش گناهانشان از خداوند طلب بخشش نماید، گفت: (سَوفَ اَستَغفِرُ لَکُم رَبّی) (یعنی: از پروردگارم برای شما طلب آمرزش خواهم کرد) و این تأخیربدان سبب بود که این درخواست در سحر شب جمعه واقع گردد تا دعایش اجابت شود. و نیز از آن حضرت روایت شده: چون شب جمعه فرا رسد، ماهیان دریا سر از آب بیرون آورند، و درندگان صحرا سر برآورند و حق تعالی را ندا کنند که پروردگارا! ما را به سبب گناه آدمیان عذاب مکن! و از حضرت امام محمد باقر (علیه السلام)روایت شده: حضرت حق سبحانه و تعالی فرشته ای را در هر شب جمعه فرمان می دهد که از اول شب تا آخر شب از جانب پروردگار جهانیان از بالای عرش ندا کند: آیا بنده مؤمنی هست که پیش از طلوع صبح برای هر دو جهانش مرا بخواند، تا من درخواستش را اجابت کنم؟ آیا بنده مؤمنی هست که پیش از طلوع صبح از گناهش توبه کند تا توبه اش را بپذیرم؟ آیا بنده مؤمنی هست که در روزی او تنگ گرفته باشم، و پیش از طلوع صبح از من بخواهد که روزی اش را فزونی بخشم تا به او وسعت در روزی دهم؟ آیا بنده مؤمن بیماری هست که پیش از برآمدن صبح از من بخواهد شفایش دهم تا به او تندرستی ارزانی کنم؟ آیا بنده مؤمن غمگین در بندی هست که پیش از طلوع صبح از من بخواهد او را از بند برهانم و اندوهش را برطرف سازم تا دعایش را اجابت نمایم؟ آیا بنده مؤمن ستمدیده ای هست که پیش از طلوع صبح دفع ستم ستمکار را از من بخواهد تا انتقام او را از ستمکار بگیرم و حقّش را به وی بازگردانم ؟ فرشته حق این ندا را پیوسته تا طلوع صبح ادامه می دهد! از حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) روایت شده: که حق تعالی جمعه را از میان همه روزها انتخاب کرده ، و روزش را عید نموده، و شب آن را در فضیلت همچون روزش گردانیده است،

و از جمله فضیلتهای روز جمعه آن است که در آن روز هر حاجتی که از خدا درخواست شود برآورده می گردد!

و چنانچه جماعتی در اثر نافرمانی مستحق عذاب حق شوند چون شب و روز جمعه را دریابند و دعا کنند، خداوند عذاب را از ایشان برمی گرداند، و نیز امور آینده را خداوند در شب جمعه استوار و نهایی می گرداند. پس شب جمعه بهترین شبها، و روز آن بهترین روزهاست.

و از امام صادق روایت شده: در شب جمعه از گناه دوری کنید که عقوبت گناهان در آن شب دو چندان است؛ همان گونه که پاداش کارهای نیک در آن شب دو برابر است. و هرکه در شب جمعه نافرمانی خدا را ترک گوید خداوند گناهان گذشته او را بیامرزد و هرکه در شب جمعه گناهی را آشکار انجام دهد، خداوند او را به خاطر گناهان همه عمرش عذاب نماید و جزای گناه انجام گرفته در شب جمعه را بر او دو چندان گرداند. و به سند معتبر از امام رضا روایت شده است: حضرت رسول (صلّی الله علیه و آله)فرمودند: روز جمعه سید و بزرگ روزهاست، خدا پاداش نیکیها را در آن روز دو برابر عطا می کند و گناهان را محو می سازد و درجات اهل ایمان را بالا می برد و دعاها را مستجاب نماید و سختیها را آسان و غمها را از دلها می زداید،و حاجتهای بزرگ را روا کند. و روز جمعه روزافزونی است چرا که خداوند لطف و مهر خویش را بر بندگان فزونی می بخشد، و گروههای بسیاری را از آتش دوزخ نجات می دهد؛ پس هرکه خدا را در آن روز بخواند و حق و حرمت آن روز را آنچنان که شایسته است بشناسد، به یقین خداوند او را از آتش دوزخ رهایی دهد.

پس چنانچه در روز جمعه یا شب آن از دنیا برود پاداش شهیدان را دارد و در قیامت ایمن از عذاب الهی برانگیخته می شود؛ و هرکه حرمت جمعه را آنچنان که شاید نگاه ندارد و حقش را تباه کند، یا این که نماز جمعه به جا نیاورد، یا در آن مرتکب محرمات الهی شود، به یقین خداوند او را در آتش دوزخ بسوزاند، مگر آنکه توبه کند. و به سندهای معتبر از حضرت امام محمد باقر(علیه السلام) روایت شده: آفتاب در روزی بهتر از جمعه طلوع نکرده و هنگامی که پرندگان در روز جمعه به یکدیگر می رسند به هم سلام می کنند و می گویند: امروز روز باارزشی است. و به سند معتبر از امام صادق روایت شده: هرکه روز جمعه را دریابد، باید به کاری جز عبادت نپردازد، چه در این روز خداوند گناه بندگان را می آمرزد و رحمت خویش را بر آنان نازل می کند. البته فضایل شب و روز جمعه بیشتر از آن است که در این سطور کوتاه بیان شود.

اعمال شب جمعه

شب جمعه را اعمال بسیاری است که ما در اینجا تنها به ذکر چند عمل بسنده می کنیم.